Заштитете ги вашите деловни идеи!
Ако имате одлична, иновативна идеја, за која се надевате дека ќе го трансформира вашиот бизнис, треба да размислите да ја заштитите како своја интелектуална сопственост (ИС) пред да ја објавите на светот! Одличните идеи се вредни само доколку правно можете да ги потврдите како свои.
Што е интелектуална сопственост?
Интелектуалната сопственост се состои од производи, работа или процеси што сте ги создале и кои ви даваат конкурентна предност.
Постојат 3 подкатегории:
- Индустриска сопственост: пронајдоци (патенти), трговски марки, индустриски дизајни, нови сорти на растенија и географски индикации за потекло
- Уметничко дело заштитено со авторско право: оригинални книжевни и уметнички дела, музика, телевизиски пренос, софтвер, бази на податоци, архитектонски дизајни, рекламни креации и мултимедија
- Комерцијални стратегии: трговски тајни, know-how, договори за доверливост или брзо производство.
Како можам да ја заштитам мојата ИС?
Можете да ја заштитите вашата интелектуална сопственост со помош на правата на интелектуална сопственост (ПИС) утврдени од Светската организација за интелектуална сопственост (СОИС). Формата на заштита зависи од видот на ИС:
- патенти – ви овозможуваат да спречите трети страни да изработуваат, користат или продаваат ваш изум за одреден период, во зависност од видот на пронајдокот;
- трговски марки – заштита на името на вашиот производ спречувајќи друг бизнис да продава производ под истото име;
- авторско право – ги информира другите дека вие (како автор) имате намера да ги контролирате производството, дистрибуцијата, прикажувањето или изведбата на вашата работа. Авторско право се добива автоматски, без потреба од формална регистрација. Можете веднаш да започнете да го користите симболот за авторски права.
Исто така, можете да се повикате на Канцеларијата за хармонизација на внатрешниот пазар (КХВП) за регистрација на трговски марки и дизајн и Европската канцеларија за патенти (ЕКП).
Правата од интелектуална сопственост сè уште се заштитени со национални закони, а не од законите на ЕУ. Заштитата на тие права во секоја поединечна земја членка на ЕУ може да биде комплицирана и скапа. Можете да заштедите време и пари со заштита на вашата интелектуална сопственост на ниво на ЕУ. На тој начин ќе бидете сигурни дека вашите иновации и креации се заштитени ширум ЕУ и дека сте наградени за нив.
Може да аплицирате за национален патент во канцеларија за патенти во земја на ЕУ или за европски патент преку Канцеларијата за патенти во Европа. Како и да е, европскиот патент треба да биде заверен од националната канцеларија за патенти во секоја земја каде што е потребна заштита. Во зависност од законот во земјата, можеби ќе имате потреба и од превод или да платите такси до одреден период.
Фалсификувањето (неовластена имитација на бренд) и пиратеријата (неовластено копирање) достигнаа алармантни размери – со значителни импликации за иновации, раст, вработување и безбедност на потрошувачите.
Во зависност од законот во земјата членка на ЕУ и изворот на фалсификуваната стока, надлежните органи треба да се обратат до: царина, надзор на пазарот (трговски стандарди), полиција или канцеларии за патенти и трговски марки.
Заштита од фалсификување
Царинската управа е одговорна за одбрана на вашите права за интелектуална сопственост во границите на ЕУ. Можете да ги замолите да зачуваат стоки за кои не постои ЗПС со поднесување на барање до надлежните национални царински органи.
Доколку барањето за помош е на национално ниво, барањата во земја членка на ЕУ може да добијат ист правен статус во сите земји членки на ЕУ.